Separatie

Uitspraak onafhankelijke klachtencommissie Wvggz Gelderland Midden en Zuid

Uitgenodigd voor hoorzitting en digitaal aanwezig

[klager] (klager)

[pvp] (pvp)

[verweerder] (verweerder)

[medebehandelaar] (senior coassistent)

[voorzitter] (voorzitter klachtencommissie)

[lid] (psychiater)  `

[lid] (jurist)

[ambtelijk secretaris] (ambtelijk secretaris Wvggz klachtencommissie)

Juridische status

Zorgmachtiging

Klachten

1. Opname in de kliniek
2. Insluiting EBK
3. Beperking vrijheden (telefoon)
4. Behandeling somatische klachten

Procesverloop

De klachtencommissie heeft op 26 april 2021 een klaagschrift ontvangen. Op 27 april zijn klager, pvp en verweerder geïnformeerd over de klacht en uitgenodigd voor een hoorzitting op 5 mei 2021. Vanwege het feit dat 5 mei een vrije dag is voor medewerkers van Pro Persona is de zitting op 29 april jl. verplaatst naar 6 mei 2020. Alle betrokkenen zijn diezelfde dag hierover geïnformeerd. De klachtencommissie heeft op 3 mei 2021 het verweerschrift ontvangen inclusief bijlagen. De rapportage verpleegkundigen is nagezonden op 4 mei jl..

De hoorzitting heeft op 6 mei 2021 plaatsgevonden middels videoconferentie. Bij die gelegenheid hebben alle partijen hun standpunt kunnen toelichten. Partijen is aan het einde van de hoorzitting medegedeeld dat zij uiterlijk op 9 mei 2021 de volledige uitspraak van de klachtencommissie tegemoet kunnen zien.

De klachtencommissie heeft inzage gehad in de volgende stukken:

-           Klachtenformulier en klaagschrift;

-           Toelichting klaagschrift;

-           Verweerschrift;

-           Medische verklaring crisismaatregel d.d. 26 maart 2021;

-           Machtiging verlenging crisismaatregel d.d. 1 april 2021;

-           Verlenen verplichte zorg Product 22, d.d. 2 april 2021;

-           Zorgplan d.d. 9 april 2021;

-           Informatie verplichte zorg, d.d. 11 april 2021;

-           Medische verklaring zorgmachtiging, d.d. 15 april 2021;

-           Bevindingen GD d.d. 16 april 2021;

-           Behandelplan;

-           Decursus periode 15.4 t/m 26.4.2021;

-           Rapportage verpleegkundigen periode 15.4 t/m 26.4.2021.    

-

Termijn

Het klaagschrift bevat een klacht tegen beperking vrijheden, als omschreven in artikel 10:3 Wvggz. Deze klacht heeft betrekking op een beslissing waarvan het gevolg actueel is. Om die reden ziet de klachtencommissie zich gehouden binnen twee weken na ontvangst van het klachtenformulier een schriftelijke en gemotiveerde beslissing te nemen. Deze termijn loopt af op 9 mei 2021.

Inzake de klachten over de opname in de kliniek, de inname van de Xbox en telefoon en de behandeling van somatische klachten acht de commissie zich niet bevoegd om deze te behandelen.

Feiten

Klager is een 34-jarige man met een uitgebreide en langdurige psychiatrische voorgeschiedenis en gediagnostiseerd met zwakbegaafdheid, PDD-NOS, ADHD, middelenmisbruik en meerdere psychotische ontregelingen en opnames i.v.m. agressie. Ziektebesef ontbreekt. Op 26 maart 2021 is klager middels een crisismaatregel opgenomen op de Beveiligde Intensive Care (BIC) afdeling in [locatie] in verband met een manisch psychotisch toestandsbeeld en naar aanleiding van ernstige agressie op de SEH van het [naam] ziekenhuis.

Op 15-4 werd klager overgeplaatst naar de HIC op de [locatie] met een manisch psychotisch

toestandsbeeld. Als gevolg van fors oplopende agitatie wordt medicatie onder dwang toegediend onder heftig verzet en is meerdere keren politie ingeschakeld om klager te separeren en sederende medicatie aan te bieden.

Op 1 april 2021 is een machtiging voortzetting van de crisismaatregel afgegeven met een looptijd tot 22 april 2021. Insluiten en beperken van de vrijheden vormen onderdeel van de toegestane verplichte zorg. Aansluitend aan de verlengde crisismaatregel heeft de rechtbank een zorgmachtiging verleend.

Standpunten van partijen

De voorzitter legt uit dat de klachten over de opname in de kliniek en de behandeling van somatische klachten niet onder de bevoegdheid van de commissie vallen en dus niet behandeld worden in deze zitting. De klacht over het ontbreken van adequate somatische zorg valt onder de Wkkgz en kan binnen de instelling behandeld worden. De PVP kan hierbij ondersteunen.

Tijdens de zitting geeft klager aan dat hij van mening is dat hij slecht wordt behandeld op de [locatie]. Niemand wil hem helpen. Hij verblijft al lang in de EBK. Daarom is hij ook weggelopen toen hij wat meer vrijheid kreeg. Hij is ontevreden over het feit dat hij zelf de EBK moet opruimen. Hij krijgt daar niet voor betaald en is van mening dat dit gedaan moet worden door de verpleging. Klager vraagt zich af wat hij in de kliniek doet. Hij is niet ziek.

PVP vult aan dat klager meer vrijheden wil. Hij kan niet naar buiten. Zijn telefoon is afgepakt door toedoen van zijn moeder waardoor hij niet kan bellen en niet kan appen en face-timen. Klager vindt dat hij niet serieus wordt genomen.

Tijdens de zitting gaat klager vanwege rugklachten vaak staan en lopen door de ruimte.

Met betrekking tot het verblijf in de EBK geeft verweerder aan dat de verpleging afgelopen weekend de politie nog heeft moeten inschakelen om klager te separeren vanwege zeer geagiteerd gedrag. Hierop verlaat klager de zitting en wordt deze kort geschorst.

Na hervatting van de zitting schetst verweerder een beeld van klager waarbij sprake is van veel achterdocht en paranoïde wanen waarbij klager o.a. een medewerker van de instelling aanduidde als een geheim agent. De situatie is niet bespreekbaar aldus verweerder. Behandelaren erkennen de fysieke klachten van klager. Zijn knie- en rugklachten zijn uitgebreid onderzocht waarbij er geen acute afwijkingen vastgesteld worden. Fysiotherapie is betrokken. Klager is echter niet gerust te stellen in zijn klachten. De analyse van klager dat er pinnen in zijn rug losgeschoten zijn klopt niet aldus verweerder. Als dit gecommuniceerd wordt naar klager dan loopt de agitatie snel op. Er is ook sprake van aanvaringen met medepatiënten en verpleging.

Op een vraag van de commissie antwoordt klager dat hij het beeld van verweerder over boosheid e.d. niet herkent. Klager geeft aan dat verweerder dingen doet waardoor hij geprikkeld raakt. Verweerder is in opleiding, geen psychiater. [naam psychiater] is eigenlijk zijn behandelaar maar klager geeft aan hem nog niet gezien te hebben. Hoe kan dat? Hij vindt het logisch dat hij dan geïrriteerd raakt. Soms zeg je toch bepaalde dingen. ‘Ik ben ook maar een mens’ aldus klager. Hij geeft aan problemen te ervaren met zijn onderrug en linker voet. Hij moet veel bewegen. In de voorruimte van de EBK kan hij nauwelijks zitten. Zijn moeder is de mentor van klager en heeft misbruik van die positie gemaakt aldus klager. Nu is hij zijn telefoon kwijt. Dat is al 2 weken geleden. [naam] heeft ook misbruik van mij gemaakt.

Over de inname van de telefoon geeft verweerder aan dat klager telefonisch contact zocht met derden waarin hij heel dwingend was. Ook als er bezoek komt met een telefoon weet klager soms door dwingend gedrag die telefoon in bezit te krijgen en heeft zo 112 gebeld met verzoek om een ambulance te regelen. Verweerder geeft aan dat er dan sprake is van maatschappelijke teloorgang. Klager kan via de verpleging sowieso zijn familie bellen.  

Op een vraag van de commissie antwoordt verweerder dat het nog niet duidelijk is op welke termijn teruggave van vrijheden mogelijk is. Het is opgenomen in het behandelplan en er is dagelijks aandacht voor het teruggeven van de telefoon en het overplaatsen naar een ICU. Recent zijn de vrijheden uitgebreid. We merkten dat het hem goed deed maar ’s nachts is klager weggelopen. Het is lastig om afspraken met klager te maken. Bij evaluaties en wijzigingen wordt de beoordeling van vrijheden schriftelijk vastgelegd. De dagelijkse beoordeling wordt niet schriftelijk vastgelegd.

De reden dat klager in de EBK verblijft en niet in de ICU is dat de EBK een meer prikkelarme omgeving is. In de ICU zijn meer voorwerpen aanwezig waardoor deze ruimte minder geschikt is voor patiënten met oplopende agitatie en agressie.

Klager reageert met de opmerking dat hij zichzelf nooit heeft gesneden, niet schizofreen is of borderliner. Hij is slechts bekend met ADHD en PDDNOS. Er wordt misbruik van mij gemaakt, aldus klager.  

De commissie constateert dat zij nog geen kennis heeft kunnen nemen van de aanzegging verplichte zorg na 22 april 2021. Deze wordt door verweerder nagezonden.

De voorzitter stelt een vraag over het toezicht in de EBK. Onder de BOPZ moest er iedere 10 minuten vastgelegd worden dat iemand in de separeer gezien was. Deze zgn. argusrapportage is niet van toepassing onder de Wvggz. Er is in de EBK sprake van cameratoezicht. Verweerder weet niet hoe vaak hierover gerapporteerd wordt. Bij de EBK is een korte gang en een buitenruimte. Daar kan een patiënt in contact komen met anderen.  

De commissie vraagt naar het welbevinden van klager. Klager antwoordt dat hij zich uitstekend voelt.  Al 10 jaar maar toch zit ik al meer dan 6 weken in de psychiatrie. Dat is een misverstand aldus klager. De politie is daar de oorzaak van. Klager geeft aan dat hij naar ziekenhuis [naam] was gegaan vanwege zijn medische klachten. Hij vermoedt dat de politie hem daarheen is gevolgd want toen hij met de lift naar boven ging, naar de huisartsenpost was de politie daar ineens. Ik wilde een politiehond aaien maar dat mocht niet. Politie kwam erbij omdat ik agressief gemaakt werd. Vandaar ben ik naar de [locatie] gebracht. Daar was geen plek en toen ben ik naar de BIC in [locatie] gebracht, aldus klager.

Klager heeft 8 jaar zelfstandig gewoond voor deze opname. Hij kan niet uitleggen wat de oorzaak is van het feit dat het is misgegaan. Hij geeft wel aan dat hij geen medicatie wilde. Hij is mishandeld en ingespoten met Lorazepam volgens klager.

BEVINDINGEN VAN DE COMMISSIE

Ontvankelijkheid klacht en bevoegdheid commissie

Op grond van artikel 10.3 van de Wvggz kan een klacht worden ingediend bij de klachtencommissie over de nakoming van een verplichting of een beslissing op grond van de in dat artikel opgenomen bepalingen.

Over de klacht betrekking hebbend op de gedwongen opname, klager is het niet eens met de opname, is klager niet-ontvankelijk. Deze klachtgrond is niet genoemd in artikel 10.3 van de Wvggz.

De klacht betrekking hebbend op de inname van de Xbox en mobiele telefoon lijkt ontvankelijk, echter tijdens de hoorzitting bleek dat deze zijn ingenomen door de mentor van klager (zijn moeder). De klachtencommissie is niet bevoegd een klacht tegen een mentor te behandelen.

Klager klaagt verder over het niet serieus nemen van zijn fysieke klachten, hij wil naar het ziekenhuis toe voor onderzoek. De klager is hierin niet ontvankelijk, deze klachtgrond is niet genoemd in artikel 10.3 van de Wvggz.

De klacht gericht tegen de uitvoering van de verplichte zorg als bedoeld in artikel 8.9 Wvggz, de beperking van de vrijheid door plaatsing in de Extra Beveiligde Kamer (EBK) is wel ontvankelijk.

Naar aanleiding van de Covid-pandemie is de hoorzitting via video stream georganiseerd.

Gronden en overwegingen

Gelet op de ingebrachte stukken, de inhoud van de dossierstukken en het verhandelde ter zitting komt de klachtcommissie tot de volgende overwegingen.

Artikel 8:9 Wvggz bepaalt dat de zorgverantwoordelijke ter uitvoering van de (voortgezette) crisismaatregel en ter uitvoering van de zorgmachtiging een beslissing tot het verlenen van verplichte zorg niet neemt, dan nadat hij:

1. zich op de hoogte heeft gesteld van de actuele gezondheidstoestand van betrokkene,
2. met betrokkene over de voorgenomen beslissing overleg heeft gevoerd, en
3. voor zover hij geen psychiater is, hierover overeenstemming heeft bereikt met de geneesheer-directeur.

Allereerst en meer in het algemeen overweegt de commissie dat verplichte zorg bij psychiatrische patiënten een ernstige inbreuk is op hun persoonlijke levenssfeer en/of lichamelijke integriteit. Deze inbreuk dient dan ook met de nodige waarborgen omkleed te zijn. Daarom worden er zowel op juridisch als op medisch gebied eisen gesteld aan het mogen toepassen van verplichte zorg. Op juridisch gebied moet verplichte zorg voldoen aan de gronden van de Wvggz en aan vormvoorschriften als vastlegging van het zorgplan en het uitreiken van een voldoende gemotiveerde schriftelijke kennisgeving van de verplichte zorg.

Wat betreft deze formele aspecten van de verplichte zorg stelt de commissie vast dat deze voldoen aan de wettelijke vereisten die hiervoor zijn gesteld. De verplichte zorg is door verweerder besproken met klager op 2 april 2021. De besprekingen en uitreiking van de beslissing en de uitreiking van de bevestigende brief van de geneesheer directeur op 2 april 2021, voldoen. De verplichte zorg, bestaan uit de insluiting in de Extra Beveiligde Kamer (EBK) met daarbij het beperken van klagers vrijheden.

Wat betreft de waarborgen die voortvloeien uit de Wvggz, onverlet of de zorg binnen of buiten een accommodatie wordt verleend, moet aan de volgende eisen worden voldaan.

Verplichte zorg is een ultimum remedium. Als verplichte zorg noodzakelijk is, moet gekozen worden voor de minst ingrijpende vorm en zo kort mogelijk. Verplichte zorg moet voldoen aan de uitgangspunten van subsidiariteit, proportionaliteit, doelmatigheid en zorgvuldigheid.

De commissie constateert dat op basis van de ingediende stukken en de hoorzitting de proportionaliteit, subsidiariteit en doelmatigheid van de verplichte zorg inhoudelijk is getoetst en beoordeeld.

Proportionaliteit is aanwezig doordat dit in verhouding is met de problematiek van klager. Zonder verplichte zorg is de kans op agressie te groot. Klager kan verbaal en fysiek dreigend zijn. Hij vernielt spullen en relaties. Bij een recente plaatsing in de EBK is de politie ook ingezet. Het ernstig nadeel wordt weggenomen door de opname in de EBK.

Subsidiariteit is aanwezig doordat verweerder in gesprek is geweest met klager. De medicatie wordt onregelmatig ingenomen of onder dwang toegediend. Hierdoor heeft de medicatie niet het gewenste effect. Opname in de EBK en beperking van de vrijheden zijn subsidiair nodig om het ernstige nadeel te voorkomen.

Doordat klager zich heftig verzet, waarbij politie ingeschakeld is voor separatie en toediening van medicatie, zijn doelmatigheid en veiligheid getoetst. De EBK is een prikkelarme omgeving waarbij klager tot rust kan komen waardoor zijn verzet en agressie verminderd.

De commissie is van mening dat de verplichte zorg, gezien het toestandsbeeld, passend is. 

Uitspraak


De klachtencommissie verklaart de klacht over insluiting in de EBK ongegrond.

Schadevergoedingsverzoek:

Nu de klacht ongegrond is verklaard door de commissie wordt het verzoek tot schadevergoeding afgewezen.

Beroep

Klager, vertegenwoordiger of de zorgaanbieder kan door middel van een schriftelijk en gemotiveerd verzoekschrift bij de Rechtbank Gelderland beroep instellen tegen onderhavige uitspraak van de klachtencommissie. De termijn voor het indienen van een verzoekschrift bedraagt zes weken na de dag waarop de beslissing van de klachtencommissie aan de betrokkene is meegedeeld.

Aldus besloten te [plaats], 8 mei 2021

namens de Wvggz klachtencommissie,

i/o

[voorzitter]

Voorzitter Wvggz Klachtencommissie

Aantal bladzijden: 6